Βρισκόμαστε στο λυκαυγές του ψηφιακού πολιτισμού, ο οποίος συνεχίζει την μακραίωνη εξελικτική διαδικασία της γραπτής επικοινωνίας. Αναμφίβολα η αλληλεπίδραση και η δικτύωση εντοπίζονται σε ποικίλες εκφάνσεις της ζωής μας. Η Λογοτεχνία δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση καθώς επηρεάζεται από τις ψηφιακές τεχνολογίες και το διαδίκτυο σε τομείς όπως: συγγραφή, περιεχόμενο, επικοινωνία και ανάγνωση-πρόσληψη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η τάση της διασύνδεσης των χαρακτήρων στη μυθοπλαστική αφήγηση. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το εγχείρημα του αναλυτή δεδομένων και σχεδιαστή Martin Grandjean, ο οποίος μελέτησε τις σχέσεις αλληλεπίδρασης των χαρακτήρων από έντεκα έργα του Σαίξπηρ και τις αποτύπωσε στο παρακάτω infographic που περιλαμβάνει με χρονολογική σειρά τα έντεκα έργα. Είναι όλες οι τραγωδίες του Σαίξπηρ διαρθρωμένες κατά τον ίδιο τρόπο; Οι χαρακτήρες είναι απομονωμένοι, ομαδοποιούνται, ή είναι όλοι συνδεδεμένοι; Στο συγκεκριμένο infographic απεικονίζεται το δίκτυο όπου κάθε χαρακτήρας αντιπροσωπεύεται από έναν κόμβο που συνδέεται με τους χαρακτήρες που εμφανίζονται στις ίδιες σκηνές. Έτσι, σύμφωνα με την ανάλυση του Grandjean, η μεγαλύτερη τραγωδία (Άμλετ), δεν χαρακτηρίζεται για την πολύπλοκη δομή της και είναι λιγότερο πυκνή από τον Βασιλιά Ληρ, τον Τίτο Ανδρόνικο ή τον Οθέλλο. Μερικά έργα αποκαλύπτουν με σαφήνεια και τις ομάδες που διαμορφώνουν έργα όπως Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Τρωίλος και Χρυσηίδα κ.ά. Φυσικά, όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα για τους φιλολόγους και τους ερευνητές. Μπορούν, όμως, τέτοια εγχειρήματα να αποτελέσουν την αφορμή για τη νέα "δικτυωμένη" γενιά ν' ανακαλύψει τον πλούτο που κρύβουν αυτά τα αθάνατα λογοτεχνικά κείμενα; Πηγές: http://www.martingrandjean.ch/network-visualization-shakespeare/ http://electricliterature.com/infographic-analyzing-shakespeares-charact...